------------ BÀI ĐỌC I ------------
Lời
Chúa trích trong thư của Thánh Phao-lô Tông đồ gởi ông Ti-tô
(1) Phần anh,
hãy dạy những gì phù hợp với giáo lý lành mạnh.
(2) Hãy khuyên
các cụ ông phải tiết độ, đàng hoàng, chừng mực, vững mạnh trong đức tin, đức mến
và đức nhẫn nại.
(3) Các cụ bà
cũng vậy, phải ăn ở sao cho xứng là người thánh, không nói xấu, không rượu chè
say sưa, nhưng biết dạy bảo điều lành.
(4) Như vậy, họ
sẽ dạy cho người vợ trẻ biết yêu chồng, thương con,
(5) biết sống chừng
mực, trong sạch, chăm lo việc nhà, phục tùng chồng, để lời Thiên Chúa khỏi bị
người ta xúc phạm.
(6) Anh cũng hãy
khuyên các thanh niên phải giữ chừng mực trong mọi sự.
(7) Chính anh
hãy làm gương về mặt đức hạnh. Khi anh giảng dạy thì đạo lý phải tinh tuyền,
thái độ phải đàng hoàng,
(8) lời lẽ phải
lành mạnh, không ai bắt bẻ được, khiến đối phương phải bẽ mặt, vì không thể nói
xấu chúng ta được điều gì.
(11) Quả thế, ân
sủng của Thiên Chúa đã được biểu lộ, đem ơn cứu độ đến cho mọi người.
(12) Ân sủng đó
dạy chúng ta phải từ bỏ lối sống vô luân và những đam mê trần tục, mà sống chừng
mực, công chính và đạo đức ở thế gian này.
(13) Sở dĩ như vậy,
là vì chúng ta trông chờ ngày hồng phúc vẫn hằng mong đợi, ngày Đức Ki-tô
Giê-su là Thiên Chúa vĩ đại và là Đấng cứu độ chúng ta, xuất hiện vinh quang.
(14) Vì chúng
ta, Người đã tự hiến để cứu chuộc chúng ta cho thoát khỏi mọi điều bất chính,
và để thanh luyện chúng ta, khiến chúng ta thành Dân riêng của Người, một dân
hăng say làm việc thiện. (Tt 2, 1-8, 11-14)
------------ PHÚC ÂM ------------
Tin
Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo Thánh Lu-ca
(7) "Ai
trong anh em có người đầy tớ đi cày hay đi chăn chiên, mà khi nó ở ngoài đồng về,
lại bảo nó: "Mau vào ăn cơm đi",
(8) chứ không bảo:
"Hãy dọn cơm cho ta ăn, thắt lưng hầu bàn cho ta ăn uống xong đã, rồi anh
hãy ăn uống sau! ?
(9) Chẳng lẽ ông
chủ lại biết ơn đầy tớ vì nó đã làm theo lệnh truyền sao?
(10) Đối với anh
em cũng vậy: khi đã làm tất cả những gì theo lệnh phải làm, thì hãy nói: chúng
tôi là những đầy tớ vô dụng, chúng tôi đã chỉ làm việc bổn phận đấy thôi."
(Lc 17, 7-10)
--------------------------------------------------------------------------------
GIỚI
THIỆU CHỦ ĐỀ: Con người có bổn phận phục vụ Thiên
Chúa.
Trong lãnh vực
thương mại, khi một người ra ngân hàng mượn tiền, họ có bổn phận phải trả lại
cho ngân hàng cả vốn lẫn lời. Cùng một cách như vậy đối với Thiên Chúa, Ngài đã
cho con người vay tất cả mọi sự: tình yêu, ơn thánh, sự sống, khôn ngoan, tài
năng, thời gian, của cải vật chất. Con người phải trả lại tương xứng tất cả những
gì Thiên Chúa đã cho vay, và còn phải hơn thế nữa cho phân lời. Khi hòan tất cả
vốn lẫn lời, con người mới chỉ chu tòan bổn phận mà thôi. Trong Bài đọc I,
Thánh Phaolô nhắc nhở Titô bổn phận phải trau dồi kiến thức cũng như đức hạnh
trước khi có thể gíao dục mọi thành phần Dân Chúa trong giáo đòan. Trong Phúc
Âm, Chúa Giêsu chỉ dạy các môn đệ: Thiên Chúa không cần phải biết ơn con người;
vì nếu con người hết lòng phục vụ Thiên Chúa, họ mới chỉ chu tòan bổn phận của
họ mà thôi.
KHAI
TRIỂN BÀI ĐỌC:
[1] Bài
đọc I: Phải giáo dục mọi thành phần của Dân Chúa biết sống tốt lành.
Thư gởi Titô là
một trong các Thư Mục Vụ. Gọi là các Thư Mục Vụ vì nội dung liên quan đến đời sống
các tín hữu. Bổn phận người lãnh đạo là phải giáo dục và chăm sóc mọi thành phần
trong giáo đòan, không được lơ là bất cứ một thành phần nào. Đọan văn hôm nay
nói tới:
[1.1] Bổn phận giáo dục mọi thành phần
trong Giáo-đòan của Titô:
(1) Bản thân người
lãnh đạo: Không ai có thể cho cái mình không có nên Phaolô khuyên Titô phải biết
trau dồi bản thân về cả 2 phương diện tri thức và đức hạnh:
- về phương diện
tri thức: Lãnh đạo phải khôn ngoan sáng suốt. Điều quan trọng trước tiên là phải
rành rẽ đạo lý mình tin tưởng: “Khi anh giảng dạy thì đạo lý phải tinh tuyền,
thái độ phải đàng hoàng, lời lẽ phải lành mạnh, không ai bắt bẻ được, khiến đối
phương phải bẽ mặt, vì không thể nói xấu chúng ta được điều gì… Hãy dạy những
gì phù hợp với giáo lý lành mạnh.”
- về phương diện
đức hạnh: Không phải chỉ dạy đạo lý thôi, mà “chính anh hãy làm gương về mặt đức
hạnh.”
(2) Các thành phần
trong cộng đòan: Người lãnh đạo không được chỉ chú trọng đến một hay vài giới
trong dân, nhưng phải giáo dục mọi thành phần của Dân Chúa. Lý do đơn gỉan: tất
cả đều là các chi thể của một thân thể; và nếu một chi thể đau, tòan thân sẽ phải
chịu cùng hậu quả. Thánh Phaolô khuyên Titô nên dạy:
- Các cụ ông: Là
những người chủ trong gia đình, họ có bổn phận làm gương và hướng dẫn gia đình
của họ: “Hãy khuyên các cụ ông phải tiết độ, đàng hoàng, chừng mực, vững mạnh
trong đức tin, đức mến, và đức nhẫn nại.”
- Các cụ bà:
Phúc đức tại mẫu. Các bà có bổn phận dạy dỗ con: “Phải ăn ở sao cho xứng là người
thánh, không nói xấu, không rượu chè say sưa, nhưng biết dạy bảo điều lành.”
- Các thiếu nữ:
Các bà mẹ phải dạy cho những bà mẹ tương lai: “biết yêu chồng, thương con, biết
sống chừng mực, trong sạch, chăm lo việc nhà, phục tùng chồng, để lời Thiên
Chúa khỏi bị người ta xúc phạm.”
- Các thanh
niên: Anh cũng hãy khuyên các thanh niên phải giữ chừng mực trong mọi sự.
[1.2] Lý do tại sao phải sống tốt lành:
Thánh Phaolô đưa ra 3 lý do:
(1) Ân sủng của
Thiên Chúa ban: là để sống tốt lành. Ân sủng đó dạy chúng ta phải từ bỏ lối sống
vô luân và những đam mê trần tục, mà sống chừng mực, công chính, và đạo đức ở
thế gian này.
(2) Niềm hy vọng
vào cuộc sống đời sau: Mọi tín hữu phải sống tốt lành vì “chúng ta trông chờ
ngày hồng phúc vẫn hằng mong đợi, ngày Đức Kitô Giêsu là Thiên Chúa vĩ đại và
là Đấng cứu độ chúng ta, xuất hiện vinh quang.” Trong ngày đó, con người sẽ phải
lãnh nhận hậu quả cho các việc mình đã làm.
(3) Là Dân Riêng
của Thiên Chúa: Các tín hữu đã được rửa sạch bằng Máu Thánh của Đức Kitô, nên họ
phải sống cuộc đời thanh sạch: “Vì chúng ta, Người đã tự hiến để cứu chuộc
chúng ta cho thoát khỏi mọi điều bất chính, và để thanh luyện chúng ta, khiến
chúng ta thành Dân Riêng của Người, một dân hăng say làm việc thiện.”
[2] Phúc
Âm: Chúng tôi đã chỉ làm việc bổn phận đấy thôi.
[2.1] Bổn phận và việc thiện nguyện: Để
hiểu ý nghĩa đọan văn ngắn này, chúng ta cần phân biệt 2 hành động:
(1) Bổn phận phải
làm: Bổn phận của đầy tớ là phải phục vụ chủ, không cần biết việc phải làm nhiều
đến đâu: "Ai trong anh em có người đầy tớ đi cày hay đi chăn chiên, mà khi
nó ở ngoài đồng về, lại bảo nó: "Mau vào ăn cơm đi!" chứ không bảo:
"Hãy dọn cơm cho ta ăn, thắt lưng hầu bàn cho ta ăn uống xong đã, rồi anh
hãy ăn uống sau!” Chẳng lẽ ông chủ lại biết ơn đầy tớ vì nó đã làm theo lệnh
truyền sao?”
(2) Việc thiện
nguyện: Nếu một người không phải là đầy tớ, mà tình nguyện phục vụ người khác;
đó mới là việc thiện nguyện. Người lãnh nhận phải biết ơn người tình nguyện phục
vụ.
[2.2] Thiên Chúa có cần phải biết ơn con
người? Cũng vậy, con người có bổn phận phục vụ Thiên Chúa, vì Ngài đã dựng nên
con người; đồng thời Ngài đầu tư vào con người tất cả những gì cần thiết để làm
việc sinh lời cho Ngài: ơn thánh, thời gian, sức khỏe, tài năng… Khi con người
ra sức làm việc để sinh lời tương xứng cho Chúa, đó mới chỉ là hòan tất bổn phận
hay công bằng, vì mượn vốn thì phải trả cả lời lẫn vốn. Vì mọi sự trên đời là của
Thiên Chúa, nên Ngài không cần phải biết ơn con người như Chúa Giêsu nói hôm
nay: “Đối với anh em cũng vậy: khi đã làm tất cả những gì theo lệnh phải làm,
thì hãy nói: chúng tôi là những đầy tớ vô dụng, chúng tôi đã chỉ làm việc bổn
phận đấy thôi.”
Tuy nhiên, nếu
Thiên Chúa ưu đãi và đối xử tốt với con người như trong trình thuật khác của
Luca: “Khi chủ về mà thấy những đầy tớ ấy đang tỉnh thức, thì thật là phúc cho
họ. Thầy bảo thật anh em: chủ sẽ thắt lưng, đưa họ vào bàn ăn, và đến bên từng
người mà phục vụ” (Lk 12:37); đó là vì Ngài quá thương yêu con người mà thôi.
--------------------------------------------------------------------------------
ÁP
DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
- Bổn phận của
người lãnh đạo cộng đòan là phải giáo dục đức tin và nhân bản cho mọi thành phần
trong giáo đòan. Để có thể chu tòan bổn phận, người lãnh đạo trước tiên phải có
một đức tin vững mạnh, khôn ngoan học hỏi, dạy dỗ mọi thành phần, và phải làm
gương sáng cho mọi người.
- Chúng ta phải
ra sức tận dụng những quà tặng Thiên Chúa ban: sự sống, ơn thánh, thời gian,
khôn ngoan, tài năng, của cải vật chất, để sinh lời cho Ngài.
- Cho dẫu hòan tất
tốt đẹp và trả lại tương xứng cho Thiên Chúa, con người cũng không có quyền đòi
Thiên Chúa phải biết ơn họ; vì họ mới chỉ làm tròn bổn phận đã được giao phó mà
thôi.
************
Viết bởi LM.
Anthony Đinh Minh Tiên, OP
************
copied from
loinhapthe.com
[SUY NIỆM]
Trả lờiXóaVào thời xưa, những tù binh bại trận phải làm nô lệ cho phe thắng.
Khi nhân phẩm của từng con người chưa được nhận ra
thì chuyện mua bán nô lệ là chuyện dễ hiểu (Xh 21, 21).
Dân Ítraen cũng có kinh nghiệm về việc bị bắt làm nô lệ ở Ai-cập,
và kinh nghiệm được Thiên Chúa giải phóng để trả lại tự do.
Những kinh nghiệm này khiến cho chế độ nô lệ ở Ítraen bớt tàn nhẫn.
Người chủ không có quyền bạc đãi nô lệ của mình (Xh 21, 26-27).
Có những nô lệ còn được trao trách nhiệm quản trị thay cho chủ.
Nếu nô lệ là người Do thái thì sau sáu năm phục vụ,
năm thứ bảy anh phải được trả tự do (Xh 21, 2).
Hơn nữa, sách Lêvi còn nói đến việc chuyển đổi biên chế
để một nô lệ Do thái trở thành người làm công trong nhà (25, 39-55).
Tin Mừng hôm nay là một dụ ngôn nói về chuyện một ông chủ.
Ông có một đầy tớ, hay đúng hơn ông sở hữu một anh nô lệ (doulos).
Có một sự khác biệt lớn giữa nô lệ và người làm công.
Anh nô lệ được mua về, và anh phải hoàn toàn lệ thuộc vào chủ.
Khác với người làm công, anh nô lệ không được đòi hỏi gì.
Người nô lệ phải làm mọi việc chủ bảo làm
mà không được đòi lương hay bất cứ ân huệ nào khác.
Đức Giêsu mời các môn đệ đặt mình vào hoàn cảnh của ông chủ.
Có thể ông chỉ có một anh nô lệ thôi,
nên anh vừa phải lo việc đồng áng, vừa phải lo việc cơm nước.
Khi anh từ ngoài đồng về, sau cả ngày làm việc,
sau khi đã vất vả đi cày hay đi chăn chiên (c. 7),
liệu ông chủ có mời anh ngồi vào bàn, ăn cơm tối với mình không?
Câu trả lời vào thời đó dĩ nhiên là không.
Anh sẽ phải tiếp tục phục vụ chủ bằng cách vào bếp, dọn bữa tối.
Khi bữa tối được dọn xong, khi ông chủ ngồi ăn uống thảnh thơi,
thì anh nô lệ phải đứng hầu bàn,
thắt lưng gọn gàng trong tư thế của người đang làm việc (c. 8).
Chỉ khi ông chủ ăn uống xong, bấy giờ mới đến lúc anh ăn uống.
“Ông chủ có biết ơn anh nô lệ, vì anh đã làm theo lệnh truyền không?”
Câu trả lời vào thời đó dĩ nhiên là không.
Ông chủ chẳng phải trả công cho anh nô lệ.
Và anh cũng không chờ bất cứ một lời khen hay ân huệ nào từ ông chủ.
Anh hồn nhiên làm điều anh phải làm mỗi ngày, thế thôi.
Dụ ngôn này của Đức Giêsu gây sốc cho chúng ta ngày nay,
những người vất vả lo việc Chúa, những người ít khi được nghỉ.
Chúng ta cũng thuộc về Chúa tương tự như một nô lệ (Cv 4, 29).
Chúng ta làm điều phải làm (c. 10),
nhưng không như người làm công chờ lương,
cũng không đòi tiếng khen, quyền lợi, hay đặc ân nào khác từ chủ.
Người tông đồ giống như người đi cày (Lc 9, 62),
chăn chiên (Cv 20, 28), hay hầu bàn (Lc 22, 27).
Khi chu toàn mọi việc được giao, vẫn nhận mình là đầy tớ vô dụng,
không một chút kiêu hãnh, đòi hỏi công lao hay tự hào về thành quả.
Thanh thoát với chính những công việc lớn lao mình đã làm,
siêu thoát khỏi cái tôi muốn phình to bằng công đức,
đó là điều mà Đức Giêsu muốn nhắn nhủ cho những ai làm việc cho Chúa.
Dù sao ta không được phép nghĩ Thiên Chúa như một ông chủ tàn nhẫn.
Đức Giêsu đã mang lấy thân phận một nô lệ để cứu chúng ta (Ph 2, 7).
Ngài đã sống như người hầu bàn cho các môn đệ (Lc 22, 27).
Và Ngài sẽ cư xử như một người hầu bàn ăn cho ta
khi Ngài đến mà thấy ta vẫn tỉnh thức đợi chờ (Lc 12, 37).
************
Viết bởi LM. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
************
copied from hdgmvietnam.org
[LỜI CẦU NGUYỆN]
Trả lờiXóaLạy Ngôi Lời Thiên Chúa rất đáng mến,
xin dạy con biết sống quảng đại,
biết phụng sự Chúa cho xứng với uy linh Ngài,
biết cho đi mà không tính toán,
biết chiến đấu không ngại thương tích,
biết làm việc không tìm an nghỉ,
biết hiến thân mà không mong chờ phần thưởng nào
ngoài việc biết mình đã chu toàn Thánh Ý Chúa. Amen.
************
Viết bởi LM. Antôn Nguyễn Cao Siêu, SJ
************
copied from hdgmvietnam.org